مارکوپولو به سینما و تلوزیون می رود
مارکوپولو مشهوترین و محبوبترین شخصیت تمام دوران ونیز و ایتالیاست. کمتری کسی را در تمام دنیا میتوان سراغ گرفت که اسم مارکوپولو را نشنیده باشد. مارکوپولو در ابتدا با کتابش «مارکوپولو» در اروپا مشهور شد. این کتاب نخستین بار در سال 1300 میلادی منتشر شد و بلافاصله به زبانهای دیگر ترجمه شد. در طی بیش از هفت قرن گذشته، کتاب سفرهای مارکوپولو و ماجراهای روایتشده در آن الهام بخش ماجراجوها، جهانگردها، نویسندگان بیشماری بوده.
البته از زمانیکه صنعت سینما و سریالهای تلویزیونی هم شروع به فعالیت کردهاند، داستانِ جهانگرد ونیزی قرون وسطا و سفر او به مشرق زمین سوژه و موضوع فیلمنامههای زیادی شده است. حتی مارکوپولو نظر تولیدکنندگان صنعت بازیهای کامپیوتری هم به خود جلب کرده و براساس این شخصیت تاریخی چند بازی محبوب و موفق ساخته شده است. در این مقاله قصد داریم فیلمها و سریالهای تلویزیونی که براساس سفرنامه مارکوپولو ساخته شدهاند را بررسی کنیم.
فیلم ماجراهای مارکوپولو به کارگردانی جان فورد، 1938
جان فورد اسطور فیلمسازی هالیوود نخستین کارگردانی بود که در سال 1938، براساس زندگی و ماجراهای، جهانگرد اسطوری ونیزی فیلم ساخت. البته به همراه جان فورد، آرچی مایو دیگر کارگردان این فیلم کلاسیک بود.
در این فیلم گری کوپر، ستاره آن دوران هالیوود نقش مارکو پولو را به عهده داشت. ستارگانی دیگر چون بازیل رتبون، سیگیرد کوری و باسیل راثبون نیز در این فیلم مقابل گری کوپر هنرنمایی میکردند.
فیلم ماجراهای مارکوپولو به سرمایهگذاری و تهیهکنندگی ساموئل گولدمن ساخته شد و از نظر هزینهها پرخرجترین فیلم این تهیهکننده به حساب میآمد. این فیلم به صورت سیاهوسفید ساخته شده و در زمان خودش با نقدهای مثبت و منفی روبرو شد.
اطلاعات فیلم ماجراهای مارکوپولو به کارگردانی جان فورد، 1938
کارگردان: جان فورد و آرچی مایو
تهیهکننده: ساموئل گلدوین
بازیگران: گری کوپر، لانا ترنر، بازیل رتبون
فیلمنامه نویسان: رابرت ای شروود و پوگن سان
توزیعکننده: یونایتد آرتیستس
مدت زمان فیلم: ۱۰۰ دقیقه
کشور سازنده: ایالات متحده
زبان فیلم: انگلیسی
بودجه فیلم: 2 میلیون دلار
مارکوپولو، به کارگردانی هوگو فرگوسن، 1961
دومین فیلمی که براساس سفرهای ماجراجویانه مارکوپولو ساخته شد، «مارکوپولو» یا «ماجراجویی یک ایتالیایی در چین» نام داشت. کارگردانی این فیلم را پیرو پیروتی و هوگو فرگونس مشترکا برعهده داشتند.
فیلم «ماجراجویی یک ایتالیایی در چین» محصول مشترک ایتالیا و چین بود، ولی فیلم به زبان ایتالیایی ساخته شد. فیلم برای نمایش در سینماهای آمریکا به زبان انگلیسی هم دوبله شد، بنابراین در حال حاظر دو نسخه ی انگلیسی و ایتالیایی آن در دسترس است.
روری کلهون، هنرپیشه سرشناس آمریکایی در این فیلم نقش مارکوپولو را برعهده داشت. از دیگر هنرپیشههای فیلم میتوان به یوکو تانی در نقش شاهزاده خانم، کامیلو پیلوتو در نقش کوبلای خان، پیر کرسوی در نقش کودی اشاره کرد.
فیلم مارکوپولو در سال 1962 در سینمای ایتالیا و سال 1963 در سینماهای فرانسه و سپس در آمریکا به نمایش گذاشته شد.
اطلاعات فیلم مارکوپولو، به کارگردانی هوگو فرگوسن، 1961
کارگردان: پیرو پیروتی و هوگو فرگونس
تهیهکننده: لوجی کارپنتیری و ارمانو دوناتی
بازیگران: روری کلهون، آنا مائستری و کامیلو پیلوتو
فیلمنامه نویسان: رابرت ای شروود و پوگن سان
سال تولید: 1961
مدت زمان فیلم: ۱۰۰ دقیقه
کشور سازنده: فرانسه و ایتالیا
زبان فیلم: ایتالیایی، فرانسه و انگلیسی
فیلم ماجراهای شگفتانگیز مارکوپولو، به کارگردانی دنیس دو لا پاتیه و نوئل هاوارد، 1965
فیلم ماجراهای شگفتانگیز مارکوپولو محصول مشترک کشورهای افغانستان، مصر، فرانسه، ایتالیا و یوگوسلاوی است. کارگردانی این اثر سینمایی به عهده دو کارگردان فرانسه به نامهای دنیس دولاپاتیه و نوئل هاوارد بود. کتاب سفرنامه مارکوپولو در اصل به زبان فرانسه-ونیزی و با نام «ماجراهای شگفتانگیز دنیا» نوشته شده و در کشور فرانسه به همین نام شناخته میشود، بنابراین وقتی فیلمنامه نویس و کارگردانهای فرانسوی به سراغ مارکوپولو رفتند از همین عنوان برای نامگذاری فیلمشان الهام گرفتند.
فیلم «ماجراهای شگفتانگیز مارکوپولو» در سال 1962 به نقش آفرینی آلن دلون هنرپیشه محبوب فرانسوی آغاز شد، ولی کمی بعدتر به دلیل مشکلات مالی فیلمبرداری نیمهکاره رها شد. در سال 1963 دوباره پروژه ساخت فیلم آغاز شد، ولی این بار نقش مارکوپولو به هورست بوخهولتس، رقیب آلمانی آن دوران آلن دولن داده شد.
اطلاعات فیلم فیلم ماجراهای شگفتانگیز مارکوپولو، به کارگردانی دنیس دو لا پاتیه و نوئل هاوارد، 1965
کارگردان: دنیس دو لا پاتیه و نوئل هاوارد
بازیگران: هورست بوخهولتس، آنتونی کین
مدت زمان فیلم: 112 دقیقه
کشور سازنده: فرانسه، ایتالیا، مصر، افغانستان، یوگسلاوی
زبان فیلم: ایتالیایی و فرانسه
سریال مارکوپولو
علاوه بر پردههای سینما، سفرنامه و زندگینامه مارکوپولو بارها به عنوان سریال انیمیشن، داستانی و مستند مورد توجه کارگردانها و تهیهکنندگان قرار گرفت.
آخرین نمونه و البته مشهورترین این سریالهای تلویزیونی در سال 2014 توسط شبکه تلویزیونی نتفیلیکس ساخته شد. این سریال برای نخستین بار در 12 دسامبر 2014 از شبکه تلویزیون اینترنتی نتفیلیکس پخش شد. سریال توسط جان فاسکو تهیه و به اصلاح خلق شده. در این سریال لورنزو ریکلمی، هنرپیشه ایتالیایی، در نقش مارکوپولو و بندیکت وانگ در نقش کوبلای خان بازی میکنند.
فصل اول سریال در 10 قسمت در سال 2014 و فصل دوم در 10 قسمت در سال 2016 به نمایش در آمدند.
در ابتدا...
در ابتدا قرار بود، سریال توسط شبکه تلویزیونی «استارز» ساخته شود، ولی به دلیل عدم امکان فیلمبرداری در چین پروژه در ابتدا رها میشود. بعد از شبکه نتفیلیکس به عوامل سازندگان سریال به توافق میرسد. براساس توافقنامه قرار میشود یک فصل 10 قسمتی با بودجهای معادل 90 میلیون دلاری ساخته شود و بنابراین در آن زمان، سریال مارکوپولو بعد از سریال محبوب «بازی تاج و تخت» پرهزینهترین سریال دنیا میشود.
جان فاسکو پدیدآوردنده و خالق سریال مارکوپولو علاوه بر اینکه برای نگارش و ساخت این سریال دست به مطالعه و تحقیقات زیادی زد، بلکه بارها در جادهابریشم سفر کرد تا با حالوهوای سفرنامهی مارکوپولو به خوبی آشنا شود.